Upławy to nieprawidłowa wydzielina z pochwy, pojawiająca się w dowolnej części cyklu. Jej ilość, barwa, zapach i konsystencja świadczą o stanie zdrowia kobiety. Jak odróżnić upławy od normalnej wydzieliny?
Prawidłowa wydzielina z pochwy
W zależności od dnia cyklu, ilość prawidłowej wydzieliny z pochwy jest różna. W pierwszej fazie, tuż po miesiączce, stopniowo się ona zwiększa, aż do owulacji. W czasie dni płodnych jest najbardziej obfita. Druga faza cyklu to stopniowe zagęszczenie i zmniejszenie jej ilości. Śluz staje się mniej przejrzysty i przybiera lekko białawy lub żółtawy kolor. Prawidłowa wydzielina jest przezroczysta i bezwonna. Jej wydzielaniu nie towarzyszą takie objawy jak swędzenie, czy pieczenie.
Co to są upławy?
Upławy przed okresem to nadmierna ilość wydzieliny o zmienionej barwie, konsystencji i zapachu, mogące mieć kolor żółto-zielony, szary lub białawy. Są jedną z pierwszych oznak, że w organizmie rozwija się infekcja bakteryjna. Często towarzyszą im takie objawy jak: swędzenie okolic intymnych, obrzęk, pieczenie, ból podbrzusza. Wydzielina w kolorze szarym o rybim zapachu to najczęściej zakażenie bakterią beztlenową, tzw. waginoza. Białe upławy przed okresem sugerują grzybicę pochwy. Towarzyszy im świąd i pieczenie. Żółta i bardzo obfita wydzielina może być objawem zakażenia rzęsistkiem pochwowym, nadżerki szyjki macicy lub zanikowego zapalenia pochwy.
Plamienia
Plamienia albo brunatne upławy pojawiające się w drugiej fazie cyklu mogą świadczyć o niedoborze progesteronu. To zaburzenie hormonalne, które ma wpływ na podtrzymanie ewentualnej ciąży. Progesteron wytwarzany jest w jajnikach przez ciałko żółte, aż do 16-18 tygodnia ciąży. Później aktywność hormonalną rozpoczyna łożysko. Jeżeli nie dojdzie do zapłodnienia, ciałko żółte obumiera i pojawia się miesiączka. Gdy progesteronu jest mało, niewielka ilość endometrium złuszcza się w postaci brunatnych upławów. Zamiast normalnej miesiączki mogą to być kilkudniowe plamienia. Leczenie polega na uzupełnieniu niedoboru hormonu. Brązowe upławy, zamiast okresu powinny niepokoić zwłaszcza te kobiety, które planują zajście w ciążę.
Czy można lekceważyć upławy?
Śluz przed okresem w dużej ilości i o zmienionym charakterze zawsze powinien budzić niepokój i skłaniać do wizyty u ginekologa. Może być nie tylko oznaką infekcji, ale też zmian na szyjce macicy, w niej samej, czy jajnikach. Przyczyną mogą być mięśniaki macicy, polipy, przerost endometrium, nadżerki lub stany zapalne szyjki macicy, zmiany nowotworowe albo choroby przenoszone drogą płciową. Upławy to często oznaka banalnej infekcji, którą łatwo wyleczyć. Nie wolno ich jednak lekceważyć. Gdy pojawią się brązowe plamienia z domieszką krwi, należy jak najszybciej udać się do lekarza. Mogą być one oznaką rozwoju zmian nowotworowych. Konieczne jest badanie ginekologiczne, cytologiczne i USG dopochwowe.
Jak zapobiegać upławom?
Prawidłowa wydzielina ma odczyn kwaśny, ponieważ oddziałuje na nią kwas mlekowy. Naturalna flora bakteryjna może zostać zachwiana z powodu osłabienia organizmu, a także zmiany pH w pochwie. W czasie antybiotykoterapii, przemęczenia, przeziębienia i stresu również dochodzi do zaburzenia mikroflory pochwy. Łatwiej wtedy o stany zapalne i zakażenia. Stosowane regularnie (w postaci dopochwowej lub doustnej) probiotyki temu przeciwdziałają. Pomagają one odbudować florę bakteryjną i uruchamiają mechanizmy obronne pochwy. Można je stosować zapobiegawczo w okresach większego narażenia na infekcje. Wizyty na basenie, czy w saunie sprzyjają rozwojowi grzybicy. Co więcej, istotne jest też także noszenie odpowiedniej, bawełnianej bielizny, prawidłowa higiena, stosowanie środków myjących o neutralnym pH. Warto wspomnieć, że spożywanie dużej ilości słodyczy może przyczynić się do rozwoju infekcji grzybiczej. Bardzo ważne jest, by kobieta znała swój organizm i obserwowała cykl miesięczny. Wtedy szybko zauważy pierwsze nieprawidłowości. Im szybciej choroba zostanie wykryta, tym łatwiej ją leczyć.
Leczenie upławów
Nieprawidłowa wydzielina powinna zostać natychmiast zauważona przez kobietę. Zmiana w ilości i jakości śluzu, jego gęstości, koloru czy zapachu to alarmujący sygnał i powód, by udać się do lekarza w celu wykluczenia poważnych schorzeń i jak najszybszego opanowania infekcji. Badanie lekarskie pozwoli na dobranie najskuteczniejszej metody leczenia. Zazwyczaj do wyleczenia choroby wystarczą środki farmaceutyczne w formie globulek dopochwowych lub maści. W przypadkach, gdy upławy są wynikiem występowania polipów, czy mięśniaków, leczenie trwa znacznie dłużej i może wymagać zabiegu operacyjnego. Bez względu na ich kolor – białe, brązowe czy żółte upławy zawsze powinny one budzić niepokój i skłaniać do wizyty u lekarza. Zlekceważone zakażenie może doprowadzić do poważnych konsekwencji – zmiany zapalne mogą objąć dalsze narządy. Przewlekłe stany zapalne przydatków, a nawet zarastanie jajowodów mogą być spowodowane zbyt późnym wdrożeniem leczenia. Im baczniej będziemy obserwować swój cykl, tym szybciej wykryjemy upławy i wdrożymy leczenie.