Ciąża ektopowa czyli inaczej: ciąża pozamaciczna to ciąża, w której zarodek nie zagnieżdża się w macicy tylko poza nią. W większości przypadków ciąża ektopowa wiąże się z zagnieżdżeniem się zarodka w jajowodzie. Ponieważ poza macicą nie ma żadnego innego miejsca, w którym płód mógłby bezpiecznie rosnąć i rozwijać się, po rozpoznaniu ciąży ektopowej należy dokonać terminacji. Ciąża pozamaciczna, nawet gdyby zaszła ewentualność prawidłowego rozwoju płodu, mogłaby zagrozić matce, uszkodzeniem organów wewnętrznych: duży płód, rozerwawszy organ w którym się znajduje, groziłby wywołaniem krwawienia stanowiącego niebezpieczeństwo dla życia matki.
Ciąża ektopowa daje symptomy podobne do zwykłej ciąży, więc jej rozpoznanie może sprawiać pewne kłopoty: u ciężarnej zanika miesiączka, powiększają się piersi, następują wymioty i zwiększa częstotliwość oddawania moczu. Podejrzenie o ciążę pozamaciczną pojawia się z chwilą, kiedy ciąży zaczyna towarzyszyć ból brzucha, miednicy oraz krwawienia z dróg rodnych. O zagnieżdżeniu się zarodka poza macicą może świadczyć także niskie ciśnienie u ciężarnej i plamienia. Potwierdzeniem ciąży pozamacicznej jest zbadanie poziomu hormonu hCG u ciężarnej. W przypadku zdrowo rozwijającej się ciąży jego ilość szybko się zwiększa. Ciąża pozamaciczna powoduje, że ilość hCG jest mniejsza w stosunku do szacowanego wieku płodu.
Przyczyną ciąży pozamacicznej mogą być choroby jajowodu, na skutek których jajeczko nie przemieszcza się wystarczająco szybko do macicy. Ze względu na miejsce zagnieżdżenia się zarodka, w przypadku ciąży ektopowej mówimy o ciąży brzusznej, jajowodowej, jajnikowej i szyjkowej. Leczenie ciąży ektopowej polega na usunięciu zarodka, co może zostać przeprowadzone na kilka sposobów. Pierwszym z nich jest wstrzyknięcie hamującego rozwój zarodka metotreksatu. Inną metodą jest endoskopowe lub dokonane przez nacięcie brzucha usunięcie chirurgiczne.
Ryzyko ciąży ektopowej wzrasta po każdym jej wystąpieniu, a także u kobiet powyżej 35 roku życia, po interwencjach chirurgicznych w obrębie jajowodów i po leczeniu niepłodności za pomocą stymulacji owulacyjnej.